geschiedenis, samenleving

De canon is de discussie, ja zelfs de ruzie over de canon

In navolging van Nederland wordt in Vlaanderen gedacht aan een canon van de eigen cultuur en geschiedenis. Hoofdredacteur Luc Devoldere geeft een voorzet van wat daarin zou kunnen staan, van Humo tot de kmo en van Hadewych tot Verhaeren.

In de startnota voor de Vlaamse regeringsonderhandelingen vraagt N-VA om een canon van de cultuur en geschiedenis van Vlaanderen. Het model komt uit Nederland. De Canon van Nederland is een lijst van vijftig thema’s of ‘vensters’ die in 2006 werd samengesteld door een commissie onder leiding van Frits van Oostrom in opdracht van de Nederlandse staat voor het geschiedenisonderwijs. Je kunt er in dit artikel uit ons archief meer over lezen. Voor de Nederlandstalige literatuur bestaat er overigens al een canon vanuit Vlaams perspectief, waarover ook in ons archief is te lezen.

De Vlaamse culturele en historische canon moet volgens de startnota ook in het onderwijs terechtkomen én in de inburgeringscursus van nieuwkomers. Historici te lande roepen direct op om daar niet aan mee te werken. Je zou dat nalatigheid kunnen noemen. De canon is het gesprek over de canon, de discussie en zelfs de ruzie. Als je je wilt afzetten tegen iets, moet er eerst iets zijn. Kritiek zonder traditie is leeg; traditie zonder kritiek versteent.

Laat mij dan maar proberen een aanzet te geven van wat in zo’n canon zou kunnen staan, kriskras. En laat de discussie daarover gaan.

Kardinaal Mercier

Omdat je aan zijn weigering de Leuvense universiteit te vernederlandsen de hele geschiedenis van de taalstrijd tussen Nederlands (bij Mercier flamand, en die verwarring blijft hardnekkig tot vandaag) en Frans kunt ophangen, en de arrogantie van de dominante taal.

Collaboratie…

… en haar kleine broertje Activisme in de Eerste Wereldoorlog, omdat het hier om een tragische vergissing gaat van delen van de Vlaamse Beweging die tot vandaag nazindert.

Standaardtaal

Omdat je dan de gevoeligheid voor alles wat met taal te maken heeft en de taalonzekerheid van de gemiddelde Vlaming kunt duiden.

Steden

Omdat in de Zuidelijke Nederlanden vanaf 1000, net zoals in Noord- en Midden-Italië, een eerste netwerk van steden is ontstaan, van particularisme dus.

Jacques Brel

Omwille van ‘Le Plat Pays’ (het eigenlijke Vlaamse volkslied), ‘Mon père disait’, ‘Marieke’, ‘Les Flamandes’ en ‘Les F’.

Roger de le Pasture

Omdat deze schilder uit Doornik in Brussel zijn naam vernederlandste tot Rogier van der Weyden om sociaal te stijgen. Het kan verkeren. Ik zie overigens de bui al hangen: waarom niet Van Eyck, of de Vlaamse primitieven tout court? Dat laatste begrip is te containerachtig. En er moet gekozen. En dus verloren. Maar akkoord. Leve de discussie.

Janus Secundus

Wie? Omdat deze Jan Everaerts (1511-1536), die dus net geen 25 werd, de meest succesrijke, gedrukte, vertaalde en nagebootste dichtbundel schreef uit onze geschiedenis: Basia
(Kussen). In het Latijn evenwel.

Hadewijch

Onze grootste mystica en schrijfster.

Missionarissen

Damiaan en Steentje, melaatsen en Indianen. Wat katholiek en dus christelijk engagement en werkkracht teweeg konden brengen.

De Uilenspiegel in het Frans

Ons echte nationale epos, geschreven door Charles de Coster.

Emile Verhaeren

Omdat hij Vlaanderen als geen ander heeft verheerlijkt. In België. In het Frans. Omdat zijn lijn tot Brel gaat.

De KMO

Omdat arbeidsethos en de gehechtheid aan de familie hier samengaan. De ruggengraat van de Vlaamse economie.

Daens

Omdat de sociale en Vlaamse ontvoogding hier samengaan. En opnieuw : christendom.

De Taalgrens

Omdat het territorialiteitsprincipe, niet Blut und Boden, hiermee wordt uitgelegd.

Simon Stevin

De Vlaamse uomo universale. Die onze taal verrijkte met wetenschappelijke termen als wiskunde en driehoek.

Humo

Een blad dat tussen 1970 en 2000 Vlaanderen heeft helpen te ontvoogden, en dus een incarnatie, een modus of verschijningswijze is van de grote Vlaamse emancipatoire Beweging.

Enzovoort.

• canon
• luc devoldere
• paralipomena
• Vlaamse canon